Faktoring z regresem - jak księgować?

Faktoring to jedna z najpopularniejszych form finansowania działalności gospodarczej. A najczęściej wybieranym rozwiązaniem, przez polskie firmy, jest faktoring z regresem. A jak poprawnie księgować transakcje faktoringowe? Sprawdź!

Jedną z największych bolączek polskich przedsiębiorców są zatory płatnicze, które wpływają na kondycję finansową firmy. W praktyce jest to zespół naczyń połączonych, w którym kontrahent zalega z płatnościami, a właściciel działalności gospodarczej traci przez to płynność finansową i nie ma środków np. na zamówienie kolejnych towarów, składek ZUS czy zapłatę wynagrodzenia pracownikom. Na szczęście istnieje faktoring, który w znacznym stopniu rozwiązuje te problemy!

Czym jest faktoring?

Faktoring jest usługą, która polega na tym, że przedsiębiorca finansuje swoją działalność korzystając ze wsparcia podmiotu zewnętrznego.Każdego roku na rodzimym rynku pojawia się coraz więcej firm faktoringowych, które oferują tego rodzaju rozwiązanie. W praktyce faktoring to nic innego, jak wykup przez podmiot świadczący faktoring (tzw. faktora) nieprzeterminowanych wierzytelności przedsiębiorcy (tzw. faktoranta), który sprzedaje towary lub wykonuje usługi.

Faktoring – najpopularniejsze rodzaje

Można wyróżnić kilka podstawowych rodzajów faktoringu, dzięki czemu niemal każdy przedsiębiorca jest w stanie znaleźć najlepszy dla siebie model. Ponadto, wiele podmiotów gospodarczych – w zależności od typu transakcji i samego kontrahenta – łączy wiele rodzajów faktoringu w ramach jednej działalności. Wybór nie jest prosty i przed podjęciem ostatecznej decyzji trzeba dokładnie przeanalizować własne wymagania oraz potrzeby.

Faktoring można podzielić według następujących kryteriów:

1. ze względu na poziom ryzyka przejętego przez faktora:
   • faktoring pełny (bez regresu, właściwy) – faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta
   • faktoring niepełny (z regresem, niewłaściwy) – ryzyko niewypłacalności pozostaje po stronie faktoranta
   • faktoring mieszany– faktor przejmuje ryzyko, ale wyłącznie do kwoty ustalonej w umowie faktoringowej
2. ze względu na sposób zawiadomienia kontrahenta o umowie faktoringowej:
   • faktoring jawny– dłużnik dowiaduje się o umowie zawartej pomiędzy faktorem i faktorantem
   • tajny– dłużnik nie zostaje poinformowany o podpisaniu umowy
   • półotwarty, półjawny– informacja o zawarciu umowy dociera do kontrahenta dopiero w momencie wezwania do zapłaty
3. ze względu na terytorium:
   • krajowy– umowa faktoringu między polskimi podmiotami gospodarczymi
   • globalny– dla przedsiębiorców dokonujących transakcji z firmami zagranicznymi
   • importowy
   • eksportowy
4. ze względu na to, w którym momencie przedsiębiorca otrzyma płatność z tytułu sprzedaży wierzytelności:
   • zaliczkowy– po zawarciu umowy faktorant otrzymuje od faktora zaliczkę na poczet należności wynikającej z faktury
   • dyskontowy– przedsiębiorca otrzymuje od razu całą należność wynikającą z umowy faktoringowej
   • wymagalnościowy– środki finansowe z tytułu sprzedanej wierzytelności są przekazywane dopiero po uregulowaniu należności przez dłużnika

Osobnym rodzajem jest tzw. faktoring odwrotny lub odwrócony, który polega na tym, że faktor uiszcza należność względem dostawców czy kontrahentów faktoranta. Przedsiębiorca korzystający z tego rozwiązania staje się więc dłużnikiem podmiotu świadczącego usługę faktoringową.

Faktoring z regresem (niepełny) – co trzeba wiedzieć?

W tym tekście skupimy się przede wszystkim na charakterystyce faktoringu z regresem, czyli niepełnego. Jest to bowiem jeden z najczęściej stosowanych rodzajów przez polskich przedsiębiorców.Faktoring niepełny sprowadza się do uiszczenia przez faktora w całości lub w części należności z tytułu jednej lub wielu faktur wystawionych przez przedsiębiorcę. Podmiot świadczący usługę faktoringu z regresem nie bierze na siebie odpowiedzialność niewypłacalności dłużnika, a więc ryzyko to pozostaje po stronie faktoranta.

Faktoring z regresem w praktyce

Model postępowania w przypadku faktoringu niepełnego polega więc na tym, że przedsiębiorca (faktorant) wystawia kontrahentowi fakturę z odroczonym terminem zapłaty. W większości przypadków faktów po podpisaniu umowy i dostarczeniu przez drugą ze stron faktury przekazuje zaliczkę lub całą kwotę z tytułu tej wierzytelności faktorantowi. Jeśli strony umówią się na zaliczkę, wówczas pozostałe środki przedsiębiorca otrzyma dopiero po uzyskaniu ich przez faktora od dłużnika. Jeżeli kontrahent okaże się niewypłacalny, faktor ma prawo zażądać od przedsiębiorcy zwrotu pieniędzy, ponieważ odpowiedzialność nadal spoczywa na faktorancie.

Faktoring z regresem – dla kogo?

Z tego rodzaju faktoringu może skorzystać niemal każdy przedsiębiorca, niezależnie od tego, jak duży podmiot gospodarczy prowadzi. Nie ma tutaj znaczenia także branża czy wielkość posiadanego kapitału.Faktoring niepełny jest świetnym rozwiązaniem dla właścicieli firm, którym zależy na uzyskaniu niemal natychmiastowej zapłaty za towar czy usługę, a tym samym utrzymaniu płynności finansowej. Ze względu na to, że faktoring z regresem nie pozwala na przeniesienie odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika na faktora, warto dokładnie przemyśleć, czy jest to w danej sytuacji optymalny model działania.Ten rodzaj faktoringu poleca się przede wszystkim przedsiębiorcom, którzy sprzedają z odroczonym terminem płatności, a także dokonują transakcji ze sprawdzonymi i zaufanymi kontrahentami. Na faktoring niepełny decydują się więc przede wszystkim ci, którzy mają możliwość samodzielnego egzekwowania wierzytelności.

Największe zalety faktoringu niepełnego

Z całą pewnością faktoring z regresem jest interesującym sposobem na to, aby zachować w budżecie firmy środki, które można przeznaczyć na bieżące wydatki, utrzymanie pracowników czy inwestycje. Dzięki temu przedsiębiorca staje się o wiele bardziej konkurencyjny w stosunku do innych podmiotów działających w danej branży. Jednym z atutów faktoringu niepełnego jest również fakt, że skorzystanie z niego nie wiąże się z dużą ilością formalności.

Faktoring z regresem – jak księgować?

W obszarze księgowości faktoring niepełny porównuje się najczęściej ze zobowiązaniem kredytowym, a samą umowę faktoringową jako umowę kredytową. Przypomnijmy, że w przypadku faktoringu z regresem odpowiedzialność za niewypłacalność kontrahenta spoczywa nadal na faktorancie, a więc jeśli dłużnik nie ureguluje należności, przedsiębiorca jest zobligowany do zwrotu środków przekazanych mu przez faktora.

1. Z tego powodu księgowanie faktoringu niepełnego należy zacząć od zapisu kwoty otrzymanej od faktora, z tym zastrzeżeniem, że musi być ona pomniejszona o uiszczone opłaty za świadczone usługi.
   • WN konto 13-0 „Rachunek bieżący”
   • MA konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: faktor)
2. Jeśli dłużnik okaże się niewypłacalny, a przedsiębiorca będzie musiał zwrócić faktorowi wypłaconą kwotę, transakcję taką księguje się na takich samych zasadach jak spłatę zobowiązania.
   • WN konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: faktor)
   • MA konto 13-0 „Rachunek bieżący”
3. Jeżeli dłużnik opłaci fakturę, faktorant ma obowiązek wyksięgowania tej należności.
   • WN konto 24 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: faktor)
   • MA konto 20 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta)

Po odpowiednim zaksięgowaniu faktoringu z regresem pozostaje kwestia tego, w jaki sposób ująć ten rodzaj finansowania w bilansie? Zgodnie z przepisami i przyjętymi zasadami, jeśli dłużnik do dnia bilansowego nie ureguluje należności z tytułu wystawionej faktury, przedsiębiorca powinien wykazać zobowiązanie wobec faktora po pasywnej stronie bilansu w pozycji: B.III.2 lit. c) „Zobowiązania krótkoterminowe wobec pozostałych jednostek – inne zobowiązania finansowe”.

Faktoring – czy warto skorzystać?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na tak postawione pytanie, ponieważ wszystko zależy od potrzeb samego przedsiębiorcy. Faktoring ma swoje zalety, ale także wady, dlatego należy podejść do tematu indywidualnie. Przede wszystkim trzeba dokładnie zrozumieć istotę tego rozwiązania i model działania każdej ze stron. Rosnące zainteresowanie usługami faktoringowymi świadczy o tym, że coraz większa liczba podmiotów gospodarczych dostrzega w faktoringu szansę na poradzenie sobie z przestojami finansowymi. Zaletą korzystania z tego mechanizmu będzie cena. Faktoring z regresem okaże się tańszym rozwiązaniem od pełnego, czyli faktoringu bez regresu. Plusem będzie również większy komfort przy rozliczaniu się z kontrahentami, a co za tym idzie – o wiele szybsze niż zazwyczaj otrzymanie należności.