Faktoring - definicja i na czym polega?

Z pewnością większość z nas spotkała się choć raz z pojęciem tzw. faktoringu dla firm. Pod tym zagadkowym określeniem kryje się wiele korzystnych rozwiązań dla świata biznesu, a na tego typu usługę decyduje się coraz więcej polskich podmiotów gospodarczych, które mają problem z utrzymaniem płynności finansowej. Faktoring co to jest? Jakie rodzaje wyróżniamy i kiedy warto z niego skorzystać? Między innymi na te, jak i wiele innych ważnych pytań odpowiadamy w poniższym tekście.

Jednym z największych przeszkód na drodze do rozwoju własnego biznesu jest brak środków finansowych na bieżącą działalność, a także przeprowadzenie planowanych inwestycji. Bardzo często dzieje się tak nie z winy samego przedsiębiorcy, lecz z powodu zatorów finansowych, które tworzą jego kontrahenci. Brak spłaty należności w terminie może prowadzić do wielu niekorzystnych skutków, w tym nawet bankructwa firmy, która koniec końców nie ma pieniędzy, aby opłacić składki ZUS czy pensje swoich pracowników.

Co to jest faktoring?

Definicja faktoringu nie jest tak skomplikowana, jak się może początkowo wydawać. Usługa faktoringowa to po prostu sposób finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa, dzięki zastosowaniu mechanizmu polegającego na przekazaniu odpowiedzialności za wierzytelność klienta czy kontrahenta na zewnętrzną firmę. Dzięki faktoringowi korzyść odnoszą wszystkie podmioty biorące udział w danej transakcji, a każdy z nich może funkcjonować bez żadnych przeszkód.

Jak działa faktoring?

W praktyce faktoring polega na tym, że firma faktoringowa (faktor) wykupuje od przedsiębiorcy sprzedającego towar lub świadczącego usługę (faktoranta) wierzytelność wynikającą z wystawionej przez niego na rzecz odbiorcy faktury. Zastosowanie takiego rozwiązania sprawia, że sprzedawca może otrzymać środki finansowe o wiele szybciej, niż zazwyczaj, a więc poprawić swoją płynność finansową. Faktor przekazuje mu bowiem stosowną zaliczkę według ustalonych w umowie procent od wartości transakcji. Co do zasady jest to zazwyczaj około 80-90% z wysokości brutto każdej faktury. Ponadto, firma faktoringowa świadczy na rzecz drugiej strony wiele dodatkowych usług, w tym inkaso należności, monitoring płatności, czy też pomoc w ściganiu przeterminowanych zobowiązań.

Kim są podmioty faktoringu?

Niezależnie od rodzaju faktoringu mówimy zawsze o trzech podmiotach biorących udział w operacji finansowej. Jest to:

• podmiot świadczący usługę faktoringu -faktor,
• firma sprzedająca towar lub usługę określana - faktorant,
• kontrahent, który jest zobligowany do uiszczenia należności z tytułu transakcji sprzedaży.

Faktoring jest rozwiązaniem funkcjonującym nie tylko w Polsce, ale uregulowanym w prawie międzynarodowym. Z tego też powodu polskie firmy mogą stosować ten mechanizm przeprowadzając transakcje z podmiotami zarejestrowanymi w innych państwach.

Jakie są rodzaje faktoringu?

W obrocie gospodarczym istnieje kilka rodzajów faktoringu, które są wykorzystywane według indywidualnych potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa. Można wyodrębnić je na podstawie kryteriów takich jak:

• ryzyko przejmowane przez faktora,
• moment zawiadomienia dłużnika o zawarciu umowy,
• zakres terytorialny działania tej usługi.

W pierwszym przypadku można wyróżnić:

• faktoring pełny (właściwy, bez regresu),
• faktoring niepełny (niewłaściwy, z regresem) 
• faktoring mieszany

Jeśli mówimy z kolei o wiedzy dłużnika na temat przekazania wierzytelności (pkt. 2) wówczas rozróżniamy:

• faktoring jawny,
• tajny (ukryty).

Patrząc natomiast na zakres terytorium (pkt. 3) można wymienić:

• faktoring krajowy,
• faktoring eksportowy
• faktoring importowy.

Szczególnym i rzadko występującym rodzajem jestfaktoring odwrócony, w przypadku którego usługa jest skierowana nie na sprzedawcę, lecz kupującego.

Czym jest przejęcie ryzyka niewypłacalności kontrahenta?

W przypadku, gdy mamy do czynienia zfaktoringiem pełnym(inaczej właściwym, bez regresu) cała odpowiedzialność za brak wypłacalności kontrahenta przechodzi na faktora. Gdy faktorant (przedsiębiorca) dostanie zaliczkę na fakturę od faktora (podmiot świadczący usługę faktoringu), obejmującą 80%-90% jej wartości, a faktor nie zostanie spłacony przez kontrahenta, to faktorant nie musi zwrócić zaliczki (gdy faktura jest bez regresu) ani nie zostaje obciążany dodatkowymi kosztami.Inaczej sytuacja wygląda, gdy faktura jest w regresie – wtedy przedsiębiorca może być obciążony kosztami finansowania.Zwrot poniesionych należności jest zazwyczaj wypłacany przez ubezpieczyciela dopiero po 6 miesiącach. Warto dodać, że usługa faktoringowa niosąca znaczne ryzyko jest zabezpieczana ubezpieczeniem należności. Dzięki temu faktor jest spłacany przez ubezpieczyciela lub kieruję sprawę do windykatora.

Zawarcie umowy faktoringowej

Umowę faktoringową może zawrzeć każdy podmiot gospodarczy, który wyraża taką chęć.W Polsce z roku na rok rośnie liczba przedsiębiorstw korzystających z usługi faktoringu. Za popytem idzie podaż w postaci kolejnych firm świadczących tego rodzaju usługi.Umowa co do zasady powinna być sporządzona na piśmie do celów dowodowych, a także posiadać wszelkie istotne elementy określające jej dokładne ramy. Jaka jest dokładna definicja umowy faktoringu? W Polsce umowa faktoringu określana jest jako tzw. umowa nienazwana, a więc przy jej zawieraniu obowiązują przepisy kodeksu cywilnego oraz kodeksu spółek handlowych.

Sposoby korzystania z usług faktoringowych

Zakres praw oraz obowiązków obu stron powinien zostać dokładnie określony w umowie faktoringowej. W przypadku sporów czy wątpliwości warto, aby strony się ze sobą porozumiały. W szczególnych okolicznościach o tym, która z nich ma rację, może rozstrzygnąć niezawisły sąd. Faktoring w praktyce jest bardzo prostym rozwiązaniem, dlatego przy odpowiednim porozumieniu nie powinno być żadnych problemów.

Jak faktoring wpływa na finanse firmy?

Przede wszystkim pozwala przedsiębiorstwu zachować płynność finansową, a więc minimalizuje ryzyko niewypłacalności i bankructwa. Z powodu nieterminowej zapłaty należności upada rocznie wiele tysięcy polskich firm, który mimo sprzedanego towaru czy świadczonej usługi nie otrzymują od kontrahentów pieniędzy potrzebnych choćby na opłacenie podatków, składek ZUS czy wynagrodzeń.

Ile kosztuje usługa faktoringowa?

Nie sposób odpowiedzieć na tak postawione pytanie, ponieważ każdy przypadek jest inny i należy podchodzić do sprawy indywidualnie. Wiele zależy od zapisów umowy faktoringowej między stronami. Jeśli mówimy o kosztach związanych z usługą faktoringową można jedynie wskazać, że składa się na nie między innymi opłata przygotowawcza, a także prowizje obliczane procentowo od kwoty wierzytelności (zazwyczaj od 0,5 do nawet 5%).

Jak podjąć współpracę z firmą faktoringową?

Na rynku istnieje bardzo wiele firm świadczących usługi faktoringowe, a także wiele innych pobocznych zadań. Tak naprawdę każdy przedsiębiorca znajdzie ofertę odpowiadającą jego sytuacji i potrzebom. Warto porównać jak najwięcej propozycji i wybrać taką, która wydaje się najbardziej optymalna, a następnie skontaktować z daną firmą i omówić szczegóły.